وبلاگ

چکیده:
    در¬اواخرسال2003 میلادی با¬¬استفاده ازموتورهای جستجو¬و¬راهنماهای اینترنتی تعداد 55 وبلاگ که توسط کتابخانه¬ها پشتیبانی ونگهداری می¬شدند، شناسایی شدند. این وبلاگ¬ها با¬استفاده ازتکنیکهای تحلیل محتوی مورد مطالعه قرارگرفتند. وبلاگ¬های کتابخانه¬ها فقط در 3 کشور که اکثریت آن متعلق¬به¬ایالات¬متحده¬آمریکابود،¬ شناسایی¬شدند. مطالعات نشان می دهد کتابخانه¬های عمومی وآکادمیک نسبت به سایرانواع کتابخانه ها علاقه بیشتری به داشتن وبلاگ دارند. متعارف ترین¬ هدف¬ از ایجاد وبلاگ تهیه اخبار، اطلاعات و¬ارجاعاتی(لینکهایی) به منابع اینترنتی برای استفاده کاربران آنهاست. تعداد کمی ازوبلاگ¬ها از امکانات جذاب استفاده کرده اند و اگر استفاده کرده اند تعداد کمی ازآنها دارای امکانات نامحدودی در این زمینه می باشند. تنها یک پنجم وبلاگ¬ها بصورت روزانه و تنها نیمی از آنهابصورت هفتگی روزآمد می شوند.کمتر از نیمی از آنها خدمات RSS را ارائه میدهند. تعدادکمی از وبلاگ¬های کتابخانه ها در این تحقیق بررسی شده اند. سوال این است: چرا این قدرکم؟ در این تحقیق به این سوال پاسخ داده شده است ودرآخر مقاله نتایج کاربردی یافته ها برای مدیران کتابخانه ها ارائه شده است.

کلیدواژه ها:اینترنت، تحقیق، کتابخانه ها،  فهرستهای پیوسته

 

مقدمه:
هان(paula j. Hane 2001) می گوید: وبلاگ¬ها برای کتابخانه ها پدیده ای طبیعی هستند، مطمئنا راهنماهایی مانند آنچه پیتر اسکات تهیه کرده است، به تعداد زیادی از وبلاگ¬های مفید و قابل توجه که بوسیله کتابداران نگهداری می شوند، توجه دارند. به هر حال  بنظر نمی رسد که وبلاگ¬ها تا این اندازه برای کتابخانه ها طبیعی باشند. یک تحقیق جامع در اکتبر2003 نشان داد که ، درزمانیکه تخمین زده می شد تعداد کل وبلاگ¬ها در شبکه حدود 5/1 تا4/3 میلیون باشد، تنها حدود 50 کتابخانه دارای وبلاگ بودند.(wolff,2003;Greenspan,2003) همچنین (Blinda weaver,2003) درمجله انجمن کتابداری و اطلاع رسانی استرالیا متذکر شده است: باعث تعجب است که اغلب کتابخانه ها از وبلاگ¬ها برای اطلاع رسانی به کاربران خودبه شکلی که از حرفه آنها انتظار می رود، استفاده نمی کنند.(MichelleAlcock2003) ضمن پشتیبانی از وی می گوید:"این ابزار می تواند برای آگاهی کابران ازتغییرات، ضمائم و اخبارکتابخانه به کار رود. همچنین کاربران کتابخانه بوسیله این رسانه می توانند نظرات خود رادرباره خدمات کتابخانه به اطلاع مسئولین آن برسانند."
       این مقاله بصورت پروژه ای گزارشی نظری به وبلاگ¬هایی که تا اکتبر سال 2003 توسط کتابخانه ها ایجاد یاحمایت شده اند، دارد. هدف این مطالعه معرفی انواع وبلاگ¬های کتابخانه و بررسی آنهاست؛ اهدافی که بر مبنای آن، این وبلاگ¬ها ایجاد شده اند؛ خوانندگان موردنظرآنها؛ محتوی وبلاگ¬ها و برخی شاخص های مربوط به وبلا¬گ¬های کتابخانه ها مواردی است که در این مقاله بررسی شده اند. ازآنجاییکه وبلاگ¬های کتابخانه ها معمولا با سرمایه گذاری و صرف وقت ، نیروی انسانی و منابع ایجاد می شوند، نتایج این مطالعه برای مدیرانی که قصد ایجاد وبلاگ  دارند، جالب خواهد بود. درانتهای مقاله بحثی به نام چراآنقدرکم؟مطرح می شود. چرادر مقابل پتانسیل بسیار بالای این رسانه جدید، تعداد وبلاگ¬های کتابخانه¬ها آنقدرکم است. 

وبلاگ چیست؟
     وبلاگ¬ها پدیده اینترنتی نسبتاً جدیدی هستند که از اواخر دهه1990 به وجودآمدند. اگرچه نرم¬افزار Pitas در اوایل سال 1999 میلادی چندین ماه قبل از بلاگر[Blogger] به¬وجودآمده بود، برای تعداد زیادی از مردم، ظهور بلاگر که توسط آزمایشگاه پیرا در سال 1999 به¬وجودآمد، به معنی شروع کار وبلاگ¬نویسی است. به هر حال حتی قبل از این تاریخ هم وب¬سایت¬هایی وجود داشتند که بسیار شبیه وبلاگ¬های امروزی بودند یا اینکه  حداقل به¬عنوان وبلاگ معرفی شده بودند (Blood2000). با این وجود، نرم افزارهایی مانندبلاگر ساختن وبلاگ را آسانتر کرده اند، گرچه بنظر می رسد ادعای(Radio Userland 2003)  مبنی برتهیه نرم افزار انتشار وب متنی برای عامه مردم، آن را تبدیل به نرم افزاری بسیار قدرتمند کرده است؛ بنابراخبار جدید تنها 2 درصداز کاربران اینترنت دارای وبلاگ هستند(Jupiter research,2003) .
 Scott (2003)تعاریف قابل قبول و وسیعی از یک بلاگ یا وبلاگ ارائه داده است. وی در تعریف وبلاگ میگوید:"یک صفحه وب خلاصه که بطورتاریخی آیتم های اطلاعاتی را مرتب می کند."یک وبلاگ می تواند به شکل یک یادداشت روزانه، یک سرویس خبری (یا خلاصه هایی و لینکهایی به آیتم های خبری جدید در یک موضوع)، مجموعه ای ازلینکهایی به صفحات وب ، نقدکتاب،گزارش فعالیتهای یک پروژه، یک مجله یا روزنامه، روایت تصویری از یک اتفاق یا فعالیت ؛ یا هر یک ازشکلهای دیگری باشد. اغلب وبلاگ¬ها منابع واخبار را فقط برای یک ماه اخیر یاهفته جاری همراه با مواد قدیمی ترکه برای تورق یاجستجوآرشیو بندی شده اند؛ در سایت خود نمایش می دهند.برخی وبلاگ¬ها عناصر مفید دیگری هم دارند مانند: لینکهایی به وبلاگ¬های مشابه؛ لینکهایی به منابع مهم اینترنتی در حوزه یا پوشش موضوعی همان وبلاگ؛ ایجاد راهی برای برقراری تماس با افراد دیگری که وبلاگ را می خوانند و دسترسی به نرم افزاروبلاگ نویسی و خدمات مربوط به آن .
     احتمال دارد که بیشتر وبلاگ¬های ایجادشده حاصل تلاشهای فردی باشند اما برخی از آنهادر نتیجه تلاشها وهمکاریهای گروهی  بوجود آمده اند. در این صورت نویسنده یک وبلاگ می تواند مطالب خود را برای افراد دیگر ارسال کند، مطالب این وبلاگ¬ها ممکن است قبل از انتشار صفحه وب آنها مرور شده باشد یانه؟(بستگی به اخبار منتشر شده توسط نویسنده وبلاگ دارد)برخی وبلاگ¬ها به گونه ای طراحی شده اند که تنها نویسنده یا نویسندگان آن و یا افراد مشخصی می توانند اخبار را به آن ارسال کنند اما در برخی دیگر همه می توانند نظرات خود رابه اخبار وبلاگ بیفزایند.
      شکل جدیدی از فعالیتهای وبلاگ نویسی بنام Mobloging یا mbloging یاphone bloging شناخته می شود. این نوع وبلاگ نویسی بوسیله تلفن همراه یا کامپیوترهای قابل حمل انجام می شود. mobloging  همچنین شامل روزآمدسازی یک وبلاگ سنتی از طریق پیغامهای SMS یا Email  از طریق تلفن همراه یا کامپیوترهای قابل حمل یا اضافه کردن عکس یا صدا به یک وبلاگ سنتی از طریق دوربین تلفن همراه است. همچنین ممکن است شامل ایجاد یکmoblog با استفاده از نرم افزار مخصوص این کار باشدکه نگهداری آن بوسیله تلفن همراه امکانپذیر است. تمایل فعلی انتقال از یک رسانه موفق به رسانه ای جدیدتر و نزدیک تربه آن می باشد واین حرکت برای چرخه های زندگی متحرک امروزی بسیار مناسب است.(Amy cowen2003) در این باره می گوید:"وبلاگ نویسان می توانند از خیابان، فرودگاه، اتاق کنفرانس یا از میان یک حادثه؛ از هر جایی و در هر زمانی وبلاگ نویسی کنند."

جستجوی وبلاگ¬های کتابخانه ها
     یافتن اطلاعات درموردوبلاگ¬ها بصورت موضوعی عموما بسیار مشکل است. هیچ منبع اطلاعاتی منفردی درباره تمام وبلاگ¬ها وجود ندارد با وجود این تعدادی از موتورهای جستجوی اینترنتی و راهنماهایی(مانند یاهو و گوگل)اطلاعاتی در مورد وبلاگ¬ها و لیستی از وبلاگ¬ها را تهیه کرده اند وبرخی از آنها شامل صفحاتی از وبلاگ¬ها در جستجوهای خودهستند؛ بعلاوه سایتهای آموزش وبلاگ نویسی مثل بلاگرلیستی از وبلاگ¬هایی که با استفاده از خدمات آنها ایجاد شده اند را نگهداری می کنند. هم اکنون برخی موتورهای جستجوی تخصصی وبلاگ هم وجود دارند؛ بزرگترین آنهاTechnorati(2003) ادعا می کرد که 1064313 وبلاگ را تا تاریخ اکتبر 2003 شناسایی کرده است. به هر حال، این موتور جستجو جهت جستجوی وبلاگ¬های کتابخانه هادر این پروژه ناموفق بود. از دیگرموتورهای جستجوی تخصصی هیچ یک بنظر نمی رسیدکه بیش از تعداد کمی از وبلاگ¬ها را-که تخمین زده شده بود وجود دارند-جستجو کنند. برای مثال، در اکتبر2003 ،Daypop ،59000 سایت خبری، وبلاگ و گردآورندگانRss را بازیابی کرد، در حالیکه Eatonweb portal(2003) ،14207 وبلاگ رادر تاریخ10/10/03 لیست کرده بود.
     علاوه بر موتورهای جستجوی وبلاگ بین المللی و ملی، تعداد زیادی راهنماها برای پیدا کردن  وبلاگ¬های کتابخانه ها بررسی شدند. به هر حال تمام وبلاگ¬های کتابخانه مورد مطالعه در این پروژه از طریق 3 راهنمای تخصصی بازیابی شده اند؛ اولین آنها صفحه"library weblog " متعلق به پیتر اسکات(Scott2003) می باشد که لیستی از وبلاگ¬هایی( وبلاگ¬های حرفه ای و شخصی) است که بوسیله کتابداران نگهداری می شوند یا وبلاگ¬هایی که درمورد مباحث کتابداری و اطلاع رسانی بحث می کنند؛ در این راهنما وبلاگ¬ها به ترتیب الفبایی نام کشورها مرتب شده اند. دومین آنها صفحه(Dmoze open Directory project2003) می باشد، این راهنما وبلاگ¬های کتابخانه ها را در قسمت وبلاگ¬های سازمانی معرفی می کند؛ وبلاگ¬هایی از دیگر سازمانها و وبلاگ¬هایی که توسط کتابداران نگهداری می شوند نیز در این راهنما معرفی شده اند. این راهنما به شیوه الفبایی نام وبلاگ¬ها مرتب شده است. سومین راهنما صفحه آموزشی وبلاگ¬ها متعلق به مولف این مقاله clyde,2003 می باشد که وبلاگ¬های کتابخانه را با نظم الفبایی به ترتیب نام کتابخانه مرتب کرده است. درراهنمای وبلاگ¬های یاهو هیچ وبلاگی از کتابخانه که قبلا دست کم در یکی از سه راهنمای تخصصی یافت نشده باشد؛ بازیابی نشد. زیرا سه راهنمای تخصصی فوق بر اساس توالی¬های الفبایی متفاوت مرتب شده بودند وبرخی وبلاگ¬های آنها وبلاگ¬های کتابداری نبودند، پس از مشاهده وبررسی تمام وبلاگ¬های لیست شده ؛ وبلاگ¬های کتابخانه به لیست جدیدی منتقل شدند که شامل 55 وبلاگ شد.